Theo một khảo sát gần đây của LinkedIn năm 2023, 80% người lao động tại Việt Nam cho biết họ đang phải vật lộn với việc cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân. Trong thời đại số hóa ngày nay, ranh giới giữa công việc và đời sống cá nhân ngày càng trở nên mờ nhạt. Work-life balance không đơn thuần là chia đều thời gian 50-50 giữa công việc và cuộc sống, mà là nghệ thuật tạo ra sự hài hòa giữa các khía cạnh khác nhau trong cuộc sống của bạn.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về work-life balance và cung cấp những phương pháp thực tiễn để đạt được sự cân bằng một cách hiệu quả, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống và hiệu suất công việc của bạn.
Work Life Balance Là Gì?
Work-life balance là trạng thái cân bằng, hài hòa giữa thời gian, năng lượng và sự tập trung mà một người dành cho công việc và cuộc sống cá nhân. Khái niệm này không phải là về việc phân chia thời gian một cách máy móc, mà là về việc tạo ra một nhịp sống bền vững, nơi bạn có thể phát triển sự nghiệp mà không hy sinh hạnh phúc cá nhân.
Nhiều người thường lầm tưởng rằng work-life balance đồng nghĩa với việc dành ít thời gian hơn cho công việc. Thực tế, đó là về việc tìm ra điểm cân bằng phù hợp với hoàn cảnh và mục tiêu cá nhân của bạn, nơi công việc và cuộc sống có thể bổ trợ cho nhau một cách tích cực.
Lợi ích của việc Work Life Balance
Việc duy trì work-life balance mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho cả sức khỏe thể chất và tinh thần. Theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), những người có work-life balance tốt thường có tuổi thọ cao hơn và ít gặp các vấn đề về sức khỏe hơn.
- Cải thiện sức khỏe tinh thần: Giảm 40% nguy cơ mắc các rối loạn tâm lý như trầm cảm và lo âu, theo nghiên cứu của Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia Hoa Kỳ.
- Tăng cường sức khỏe thể chất: Cải thiện chất lượng giấc ngủ lên đến 60%, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và tăng khả năng duy trì lối sống lành mạnh.
- Mối quan hệ bền chặt hơn: 78% người có work-life balance tốt báo cáo mức độ hài lòng cao hơn trong các mối quan hệ gia đình và xã hội.
- Tăng năng suất và sáng tạo: Hiệu suất công việc tăng trung bình 21% khi nhân viên có được sự cân bằng tốt.
- Phát triển sự nghiệp bền vững: Giảm 45% tỷ lệ burnout và tăng 33% khả năng gắn bó lâu dài với công việc.
Phân loại của Work Life Balance
Theo nghiên cứu của Google năm 2014, có hai nhóm người chính trong cách tiếp cận work-life balance:
Segmentors: Là những người có khả năng tách biệt rõ ràng giữa công việc và cuộc sống cá nhân. Họ “tắt” hoàn toàn chế độ công việc khi về nhà và ngược lại. Theo thống kê, chỉ khoảng 31% người thuộc nhóm này.
Integrators: Chiếm 69% còn lại, là những người thường xuyên đan xen công việc và cuộc sống cá nhân. Họ có thể trả lời email công việc vào buổi tối hoặc xử lý việc cá nhân trong giờ làm việc.
Ở độ tuổi nào nên lưu ý đến Work Life Balance
Việc xây dựng thói quen work-life balance nên được bắt đầu càng sớm càng tốt, đặc biệt trong độ tuổi 25-35. Đây là giai đoạn quan trọng khi nhiều người bắt đầu xây dựng sự nghiệp đồng thời có những thay đổi lớn trong cuộc sống cá nhân như kết hôn hay có con. Tuy nhiên, việc duy trì cân bằng quan trọng ở mọi giai đoạn của cuộc đời, từ sinh viên mới ra trường đến những người đã có sự nghiệp ổn định.
Những thách thức đối với cân bằng công việc và cuộc sống
Trong thế giới hiện đại, việc duy trì work-life balance đang trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Văn hóa làm việc 24/7 và áp lực “luôn phải online” đã tạo ra những thách thức lớn. Công nghệ, mặc dù mang lại nhiều tiện ích, cũng khiến ranh giới giữa công việc và đời sống cá nhân trở nên mờ nhạt. Theo báo cáo của Microsoft Work Trend Index, 54% người lao động cảm thấy quá tải thông tin và 41% cho rằng các tin nhắn công việc ngoài giờ ảnh hưởng đến cuộc sống cá nhân. Bên cạnh đó, áp lực từ xã hội về thành công và “văn hóa hối hả” khiến nhiều người cảm thấy có lỗi khi không làm việc.
Cách để cân bằng giữa công việc và cuộc sống
1. Lập kế hoạch
Lập kế hoạch chi tiết là nền tảng để đạt được sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Dành thời gian mỗi ngày để lên kế hoạch, xác định rõ ràng các mục tiêu công việc và cá nhân. Sử dụng các công cụ quản lý thời gian để tối ưu hóa hiệu quả làm việc, giúp bạn tiết kiệm thời gian và giảm căng thẳng. Lập kế hoạch giúp bạn kiểm soát tốt hơn thời gian của mình, đảm bảo rằng cả công việc và cuộc sống cá nhân đều được quan tâm đúng mức.
2. Đặt ranh giới rõ ràng
Việc thiết lập và duy trì ranh giới rõ ràng giữa công việc và cuộc sống cá nhân là yếu tố then chốt để đạt được sự cân bằng. Xác định giờ làm việc cụ thể và tuân thủ chúng, tạo một không gian làm việc riêng biệt để tách biệt công việc và cuộc sống gia đình. Học cách từ chối những yêu cầu không phù hợp hoặc những công việc ngoài giờ nếu chúng ảnh hưởng đến thời gian riêng của bạn. Việc này giúp bạn bảo vệ thời gian cá nhân và tránh tình trạng làm việc quá sức.
3. Quản lý thời gian hiệu quả
Áp dụng các phương pháp quản lý thời gian như Pomodoro để tăng năng suất làm việc. Ưu tiên các nhiệm vụ quan trọng và hoàn thành chúng trước, sử dụng các công cụ quản lý thời gian để theo dõi và tối ưu hóa hiệu suất làm việc. Tránh xao nhãng và tập trung vào từng nhiệm vụ cụ thể. Việc quản lý thời gian hiệu quả giúp bạn hoàn thành công việc đúng hạn, giảm áp lực và có thêm thời gian cho các hoạt động cá nhân.
4. Nghỉ ngơi đều đặn
Lên kế hoạch nghỉ ngơi ngắn trong ngày làm việc để tái tạo năng lượng. Nghỉ ngơi giúp não bộ hoạt động hiệu quả hơn, tăng khả năng sáng tạo và tập trung. Dành thời gian nghỉ trưa để ăn uống và thư giãn, tránh làm việc liên tục trong thời gian dài. Việc nghỉ ngơi đều đặn giúp bạn duy trì tinh thần sảng khoái và tránh tình trạng kiệt sức.
5. Ưu tiên sức khỏe
Dành thời gian cho các hoạt động thể chất như tập thể dục, yoga hoặc đi bộ để giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe. Xây dựng chế độ ăn uống cân bằng và đảm bảo ngủ đủ giấc mỗi đêm. Sức khỏe tốt là nền tảng cho một cuộc sống cân bằng và hạnh phúc. Đừng bỏ qua các dấu hiệu mệt mỏi của cơ thể và hãy dành thời gian để chăm sóc bản thân.
6. Nuôi dưỡng các mối quan hệ
Dành thời gian chất lượng cho gia đình và bạn bè, tham gia các hoạt động chung và tạo kỷ niệm đáng nhớ. Chia sẻ những khó khăn và niềm vui với những người thân yêu. Các mối quan hệ tốt đẹp giúp bạn cảm thấy được yêu thương và hỗ trợ, giảm bớt áp lực từ công việc. Đừng để công việc chiếm hết thời gian của bạn, hãy dành thời gian để kết nối và duy trì các mối quan hệ quan trọng.
7. Theo đuổi sở thích cá nhân
Dành thời gian cho các hoạt động mà bạn yêu thích như đọc sách, nghe nhạc, vẽ tranh hoặc chơi thể thao. Sở thích cá nhân giúp bạn giảm căng thẳng và tăng sự hài lòng trong cuộc sống. Đừng cảm thấy có lỗi khi dành thời gian cho bản thân, đó là cách để bạn tái tạo năng lượng và tìm lại sự cân bằng.
8. Tham gia các buổi trị liệu
Tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý hoặc huấn luyện viên để xây dựng chiến lược cân bằng cuộc sống phù hợp với bạn. Các chuyên gia có thể giúp bạn xác định các vấn đề và đưa ra các giải pháp hiệu quả. Tham gia các buổi trị liệu giúp bạn có cái nhìn khách quan về cuộc sống và học cách quản lý stress, thời gian một cách tốt hơn.
Work-life balance không phải là đích đến mà là một hành trình liên tục. Việc tạo ra và duy trì sự cân bằng đòi hỏi sự kiên nhẫn, linh hoạt và cam kết. Nếu bạn đang tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp để xây dựng một cuộc sống cân bằng và viên mãn hơn, tôi – Ngô Nam Nguyên, với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực coaching, sẽ đồng hành cùng bạn trong hành trình này. Hãy liên hệ để được tư vấn về các chương trình coaching phù hợp với nhu cầu của bạn.
